Anasayfa
Büyük prodüksiyonlarla hazırlanan oyunlar nasıl dikkat çekiyorsa modüler şekilde dizayn edilmiş yapımlarda bir o kadar dikkat çekiyor. Hele ki iyi bir dramaturji, başarılı reji ile birleşince seyirlik hazzı hep zirvelerde bir yerde tutuyor. Tabi bunun yanında birde metin iyi bir metinse bir izleyici daha ne bekleyebilir ki? Ayşe Lebriz Berkem’in yönettiği ve 2012’de 37. İsmet Küntay Ödüllerinde En İyi Dramatug ödülüne layık görülen Sündüz Haşar’ın dramaturjisini yaptığı Ophelia oyunu, bu özelliklerin büyük bir kısmını taşıyordu.
REJİ UYGULAMASI; İZLEYİCİNİN HEP OYUNDA KALMASINI SAĞLADI
Oyunda öyle bir reji uygulaması vardı ki, seyircinin daima oyunda kalmasını bir an bile olsun oyundan kopmamasını sağladı. Hatta bu reji uygulaması öyle bir haldeydi ki çoğu zaman oyuncunun ne dediği veya metin hiçte önemli değil gibiydi. Bu yine iyi kurulmuş oyun atmosferinin ürünüydü. İzleyicilerde “inancı askıya alma” durumu oyun atmosferi ile var edilip, gerçekten Elizabeth dönemi İngiltere’sinde kralın önünde oynanan bir oyunu izledikleri hissi uyandırıldı. Dramaturji çalışması ile birlikte o kadar iyi entegre edilmiş bir reji uygulaması yapılmıştı ki, belki birçok izleyicinin dikkatinden kaçtı; herkes uyurken kadın, bir köşede okuyordu.
BU METİN; KÜLTÜR BİRİKİMİ OLANLAR İÇİN NİRVANAYDI
Aslında avantaj mı yoksa handikap mı olduğuna karar vermediğim bir durum oyunun metniydi. Oyun, Shakespeare’in Hamlet’inde ki Ophelia’ı eline alır. İngiliz bir yazar tarafından yakın zamanda yazılmış çağdaş bir metin olarak karşımıza çıkar. Ophelia’nın gözünden olan biten bilinen hikayelerin bilinmeyen anlarına doğaçlama şeklinde yazılmıştır. Yalnız sadece Hamlet’i bilmek bu oyunu anlamak için yetmez. Hamlet’in yanında Macbeth, Kral Lear, Romeo-Juliet, Venedik Taciri, The Merry Wives of Windsor(Windsor’un Şen Kadınları), IV. Henry ve Antonius Kleopatra’yı da bilmek lazım. Ana eksen Ophelia olsa da diğer oyunlarda ki karakterler de oyun içerisindeki yan çatışmalarda kullanılmış. Kültür birikimi olan insanların keyif alacağı bir oyun iken bunları bilmeyen insanlarda metin ne kadar başarılı olabilir? Ama şöyle de bir özellik var o kadar iyi sahnelendi ki metinin ne olduğu hiçte önemli değil gibiydi. Yani “bu reji ve bu dramaturji olmasaydı tabi oyuncu performansları ve prodüksiyon dahil bu kadar seyirlik halde olur muydu” sorusu, oyundan çıkan hemen hemen herkesin aklına gelenler arasındaydı. Veya ben Shakespeare’in Hamlet’inde yazdığı ve zirvede bıraktığı Ophelia’yı ne kadar merak ediyorum? Daha açık bir örnekle; Yüzüklerin Efendisi’ni izledim ve sevdim diye Gandalf’ın hayatını ya da onun bilmediğimiz anları hakkında yazılmış bir filmi izlemek ister miyim?
OYUNCULARIN BAŞARISININ ADI; EMEK!
Hangi oyunu izlersek izleyelim ister istemez her temsilde oyunculardan aynı performansı almamız mümkün olmuyor. Veya oyuncuların hepsinde yüksek performans görülemiyor. Bu oyun için kendimi şanslı hissediyorum. Çünkü izlediğim temsilde tüm oyuncular neredeyse kusursuz en iyi performansları ile oynadılar. Bu hatasız oynayışın sebebi ise ilk bakışta anlaşılıyordu. Her sahnenin üzerine titizlikle, bir oya örer gibi ince ince işlenerek titrendiği, örüldüğü belliydi. Başarının adı emekti.
MODÜLER SAHNE TASARIMI; ÖVGÜYE MAZHARDI
Nasıl çok paralar harcanmış, göz dolduran yapımlar dikkat çekiyorsa, modüler şekilde tasarlanmış, kullanışlı, gözü yormayan basit tasarımlar da işlevselse beğeni topluyor. Bu için yapılan modüler tasarımda, sahnede tavandan inen bir kalın halat ve ona bağlı onlarca küçük halat vardı. O halatlar Türk Geleneksel Tiyatrosundaki Meddah’ın gereci gibi bazen mezar, bazen silah, bazen deniz dalgası oldu. Tüm anlar o halatlarla var edildi. Ve hiçbir zaman izlediğim şeyin bir halat olduğunu düşünmedim. Böylelikle sahne aralarında gereksiz bir dekor telaşı olmadan, izleyicinin gözünde kurulan gerçeklik algısı dekor taşıyıcılar tarafından kırılmamış oldu.
EKİP FAKTÖRÜ; BU OYUNLA BİR KEZ DAHA TESCİLLENDİ
Her zaman söylediğim gibi yapım; halkalardan oluşan bir zincir gibidir. Her halka sağlam ve kaliteli olmalı. Aksi takdirde incir en zayıf halkadan kopmaktadır. Bu oyunda yönetmeninden, dramaturguna, oyunculara, müzikten, ışık uygulamaya, kostüm uygulamaya kadar ne kadar başarılı bir ekibin bir araya geldiğini görüyoruz. Üstelik çok başarılı sayamayacağımız bir metinle bir araya gelince bile hala farkını başarısını koruduğunu hissediyoruz. Metini bile başarısız olmasına rağmen başarılı gibi gösteren bu ekibin başarısıdır. Başarının formülünün, emekle çalışmanın yanında iyi bir ekip olabilmekten geçtiğini bu oyun sayesinde bir kez daha görmüş olduk.
Yasin ÇETİN
karagozseymen@gmail.com
