Anasayfa
Berlin’de 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı dolayısıyla 2. Türk-Alman Çocuk Tiyatrosu Festivali gerçekleşti. Berlin Belediye Başkanı Michael Müller ve Türkiye Cumhuriyeti Berlin Başkonsolosu Ahmet Başar Şen’in himayesinde gerçekleşen festivalin mimarı Tiyatro28 ‘in de içinde bulunduğu ‘Interkulturell-Aktiv’ isimli dernek. Ufuk Güldü’nün kurucusu olduğu Tiyatro28 2010 yılından bu yana Berlin’de tiyatro hayatına hem eğitim hem de uygulama anlamında doğrudan katkı sağlayan bir okul. Konservatuar olarak kurumsallaşan bu yapı bünyesinde barındırdığı kurslarla da çocuk ve gençlere yönelik atölyelerle tiyatronun yaratıcı dünyasına kapı aralıyor. Henüz başında da olsa gördüğü ilgiye ve olağanüstü katılımına bakılırsa bu festivalin gelenekselleşeceği çok açık. Özellikle Alman ve Türk çocuklarının ortak katılımını teşvik eden bu festival, sanatın tek bir dili olduğunu da göstermesi açısından önemli.
Festival Ankara Devlet Tiyatrosu’nun Horoz Adam ve Korsan adlı oyunuyla açıldı. Öykü Sevim Ak’a ait. Oyunlaştıran Servet Aybar. İşitme engelli bir çocuğun dünyasına giriyoruz bu oyunla. Diğerlerinden farklı olduğu için ve çevresine uyum sağlayamadığından dışlandığı için kendi dünyasının dilini kuruyor. Eğer onu önemser, farkını bir zenginlik gibi görür, ‘herkesten farklı herkesinkine benzer’ bir öyküsü olduğunu kavrayabilirsek yardımcı olur, sever, anlar ve onun da bu dünya içinde arzu ettiği bir yer edinmesine yardımcı oluruz. Onun kazancı daha çok bizim kazancımız olur belki de… Çocuklar oyunu seyrederken, işitme engelli Yağmur’un öyküsünü dikkatle takip etti, onun neden farklı olduğunu anlamaya çalıştı. Kendini ifade edemediği ve kendi dünyasının diliyle iletişim kurmaya çalıştığı için dışlanan, istenmeyen ve alay edilen bu kızı sevdi ve apartmanlarında oturan bir gencin yardımıyla dış sesleri algılamasına, öğrendiği işaret diliyle derdini anlatmasına, tanıştığı müzik yardımıyla hayatın ritmini kavramasına tanıklık etti. Bu türden bir içeriğe sahip olması bakımından ezber bozan bir çocuk oyunu Horoz Adam ve Korsan. Mesajı gibi bütün çocuk oyunlarına benzer, bütün çocuk oyunlarından farklı bir yapı taşıyor. İyi bir sahnelemeyle çocukları ciddiye aldıklarını da gösteriyorlar. Oyunun sonunda Yağmur’un maskeli baloda DJ olarak müziğin başına geçerek aslında baloya katılanların hangi müzikle nasıl dans edeceklerine yön veriyor olması son derece anlamlı. Çocuk seyirci seyrettiği oyundan kendi yaşantısı için bir takım şeyleri farkında bile olmadan eğlenerek deneyimler. Bu nokta göz önüne alındığında Yağmur’un kendi yaşıtları arasındaki süreci biraz daha öne çıkartmak yerinde olabilirdi. Böylelikle oyundan, çocuklar için çok daha somut, kullanılabilir ve uygulanabilir çıkarımlar elde edilebilirdi. Öyle ki küçüklerin dünyasına ilişkin çözümlerin çocuk oyunları için çok daha işlevsel olacağı inancındayım.
Festivalin 2. oyunu Orman Kurbağası Pipa Mavi Çocuk Tiyatrosu’yla Berlin’e İzmir’den konuk oldu. Oyunu pandomim gösterisi olarak yeniden düzenleyen grup çocuklarla sıcak ve eğlenceli bir iletişim içindeydi. Oyunun metinli şeklini izleyemediğimizden orjinali ile ilgili fazla yorumda bulunamıyorum ancak zorunluluktan kaynaklanan son dakika değişikliğine rağmen oyuncuların başarılı bir performans sergilediklerini söyleyebilirim. Yazılı metin olmadan hikayenin tam olarak anlaşılması mümkün olamayacağından oyunun sonuna bilgilenmemizi sağlayan diyaloglu bölüm eklenmiş. Böylelikle Kedi ile sahibinin arasındaki ilişki açıklık kazanmış olsa da içeriği zayıf kalmış bir oyun olarak karşımıza çıkıyor. Dış aksiyona dayalı bu pandomim oyununda çocukların takip ettiği bir hikaye olmasa da keyifli bir katılım yaşadıklarını söyleyebilirim.
Antalya Büyük Şehir Belediyesi’nin Değiştirilmiş Çocuk adlı oyunu Selma Lagerlöf’ün kalemiyle Selen Korad Birkiye’nin dramaturjisi ve Özer Tunca’nın rejjsiyle festivale katılan bir diğer keyifli oyun. Bir orman canavarının bebeği ile bir zengin bir çiftçi ailenin bebeği yer değiştirir. Bir fayton gezisi sırasında kaza geçiren ailenin bebeğini ormanda yaşayan dev bulup kendi bebeğiyle değiştirdikten sora gelişen olayları, çocuklar büyük bir dikkatle izlediler. Çiftçi aile dev canavarın bebeğini evlerine aldıktan sonra ne huzurları, ne mutlulukları ne de paraları kalır. Her şey tükenip gider; anne ve dev bebek arasındaki sevgi bağı dışında… Canlı müzik performansı, açık biçim yapısı, sahne üzerindeki pratik çözümlemeleri ve görselliğiyle son derece iyi bir oyun izledik. Selen Korad’ın dramaturjisi ve Özer Tuca’nın rejisi birleşince hem içerik hem estetik açıdan ortaya oldukça doyurucu bir oyun çıktığını söylemek gerekir.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Hasan Erkek’in Yaşasın Barış adlı oyunuyla festivalin son katılımcısıydı. Çocukları da oyuna katarak barış çağrısı yapan oyunun mesajı elbette ki çok anlamlı. Taciser Sevinç’in sade ama son derece işlevli tasarladığı dekor ise oyunun olanaklarını genişletmiş. Nihat Alptekin’in rejisiyle sahnelenen ve son derece özenle hazırlanmış olan oyunu çocuklar da büyük bir coşku ve katılımla izledi.
Tiyatro28’in küçük öğrencileriyle hazırlamış olduğu Kırmızı Başlıklı Kız oyunu hastalanan iki minik oyuncu nedeniyle festivalde gösterilemedi ancak kendi sahnelerinde oynamaya devam edecek.
Tiyatro28 Çocuk Tiyatrosu festivalinden hemen sonra 19 Mayıs- 05 Haziran tarihleri arasında yapılacak olan TÜRK TİYATRO FESTİVALİ’ne hazırlanıyor.
Berlin’deki Türk seyirciler için bu denli iyi oyunları izleme fırsatı yaratması açısından bu festivallerin gerçekleşmesi son derece önemli. Dar kadrosuyla bu denli büyük organizasyonlara girişen ve adeta bir tiyatro neferi gibi çalışan Ufuk Güldü’yü tebrik etmek gerek. Türk dilini aynı zamanda sanatın bir dili olarak kullanma fırsatı yaratan bu türden organizasyonlar hem Berlin’deki Türk seyircisinin yetişmesi hem de ön yargıların kırılması açısından da ayrıca büyük anlam taşıyor.
Doç.Dr.ZERRİN AKDENİZLİ
